Beste vandiktebank
Op deze pagina
Met een vandiktebank kun je handig en razendsnel een dun laagje van een houten werkstuk wegnemen. Denk hierbij aan een plank die een beetje te dik is of aan een stuk hout dat je wil opknappen om te recycleren. Het wegnemen of wegfrezen van het laagje hout gebeurt automatisch en gaat over de volledige lengte of breedte van het werkstuk.
Onze top 5 vandiktebanken
Denk eens na over volgende vragen:
- Ben je een liefhebber van houtbewerking?
- Zoek je een handige manier om houten werkstukken te bewerken zodat ze precies de afmetingen en de textuur hebben die jij wil?
- Wil je een aardige duit besparen op de aankoop van hout?
Als je op volgende vragen volmondig “ja” antwoordt, dan kun je je voordeel doen met een vandiktebank.
Het gebruik van een vandiktebank is redelijk eenvoudig. Bovendien heb je snel een mooi resultaat zonder al te veel te oefenen. Langs de aanvoerzijde breng je een werkstuk in de vandiktebank en langs de uitvoerzijde komt het werkstuk er helemaal gaaf uit.
Bovendien is een vandiktebank niet alleen geschikt om een oppervlak van een houten werkstuk glad te schaven. Je kunt de vandiktebank zelfs intensiever gebruiken en een werkstuk helemaal op maat maken. Dit doe je dan door er in laagjes telkens een stuk van te beitelen. Zo kun je met enkele simpele bewegingen een houten balk gemakkelijk een centimeter minder dik maken.
Hoe werkt een vandiktebank?
Misschien heb je tot nu toe nog nooit van een vandiktebank gehoord en vind je het een beetje een vreemd toestel. Hoe werkt deze machine nu eigenlijk precies, horen we je dan ook al vragen. Welnu, je moet bij een vandiktebank eigenlijk een onderscheid maken tussen drie verschillende onderdelen die samengevoegd zijn tot een soort transportband.
1. De aanvoerkant
Langs de ene kant van het toestel heb je de aanvoerzijde. Dit is eigenlijk niet meer dan een soort tafel die dienstdoet als een geleidend vlak. Langs dit vlak breng je het werkstuk in feite in de machine. Eventueel kun je het ook nog links of rechts fixeren zodat het niet verschuift. De grootte van het werkstuk dat je doorheen de vandiktebank kunt voeren? Deze varieert van toestel tot toestel.
2. De motor en de beitelwals
In het midden van de vandiktebank vind je de motor en de zogenaamde beitelwals. Een wals is een soort zware rol (denk bijvoorbeeld ook aan een pletwals) waarop beitels zitten. Deze wals laat de beitels die in een razendsnel tempo ronddraaien (tot 9000 toeren per minuut), waardoor ze telkens een stukje hout wegfrezen. Door deze walsende beweging wordt het werkstuk ook vooruit getrokken.
De draaisnelheid en de hoeveelheid beitels verschillen van toestel tot toestel en bepalen ook heel erg het resultaat van je werk. Met andere woorden, een toestel met veel beitels geeft een fijner resultaat dan een vandiktebank met slechts enkele beitels.
3. De uitvoerzijde
De uitvoerzijde van de vandiktebank is net zoals de aanvoerkant een plaat of tafel. Langs dit vlak komt het werkstuk uit het toestel, van waar je het kunt wegnemen.
Enkele opmerkingen hierbij.
- Het transportsysteem met een invoer, een motor en een uitvoer is het basisprincipe dat elke vandiktebank gemeenschappelijk heeft. Natuurlijk bestaan er wel grote verschillen tussen onderlinge toestellen. Werk je bijvoorbeeld met grote of extra lange werkstukken, dan kun je de aanvoerzijde en uitvoerzijde in sommige gevallen verlengen met een systeem met rollers.
- De beitels van kwaliteitsvandiktebanken kunnen in één keer een dikte van gemiddeld 3 mm wegfrezen. Om negen millimeter van een houten werkstuk weg te frezen, moet je het dus drie keer door de vandiktebank sturen. Dit kan perfect.
- Een goede vandiktebank heeft een snelheid van 8 lopende meter per minuut, het frezen gaat dus echt wel razendsnel.
- Zoals je al kunt vermoeden, produceert een vandiktebank heel veel afval in de vorm van houtsnippers. Er is bij elk toestel een vorm van opvang van houtsnippers voorzien.
Typische taken waar je een vandiktebank voor wil gebruiken
- Planken die je met een tafelzaag of lintzaag uit een balk gezaagd hebt polijsten en glad maken
- Een oud laagje van steigerhout wegnemen om het hout een nieuwe look te geven.
- Onderdelen van oude meubels restaureren
- Stukken hout op maat maken voor modelbouw of schaalmodellen
Verschil met andere schaafmachines
Een vandiktebank wordt vaak verward met een vlakschaafmachine. Toch is dit een volledig ander toestel. Bij een vlakschaafmachine heb je ook een aanvoerzijde, een motor met beitels en een uitvoerzijde, maar bij deze machine bevinden de beitels zich onder het werkstuk.
Als houtbewerker geleid je het werkstuk over de beitels. Bij een vlakschaafmachine kun je ook een schuine rand van een werkstuk frezen. Dit kun je doen door de basis schuin te plaatsen ten opzichte van de motor. Bij een vandiktebank kun je dit niet doen. Met een vandiktebank kun je er ook niet voor zorgen dat je een perfect rechte hoek hebt tussen de platte zijde en de korte zijde van een werkstuk. Zoals je in dit filmpje ziet kun je dit wel doen met een vlakschaafmachine:
Er bestaan ook combinaties van vlakschaafmachines en vandiktebanken. Hieronder bespreken we er trouwens enkele van.
Wanneer moet je investeren in een vandiktebank?
Hoewel dit een handig toestel is, hangt het er toch grotendeels vanaf hoe vaak je het toestel gaat gebruiken. Je moet een soort kosten-batenanalyse maken.
Hiervoor ga je als volgt te werk: Maak eens de optelsom van alle kant-en-klare, geschaafde hout dat je koopt. Stel dat je hetzelfde hoeveelheid hout in ongeschaafde vorm koopt, dan moet je ongeveer de helft van de kostprijs van het geschaafde hout rekenen.
Dus als je per jaar 400 euro bijvoorbeeld aan geschaafd hout koopt, dan kun je per jaar 200 euro besparen als je ruw hout koopt. Dit wordt uiteraard nog voordeliger als je hout recycleert of grote balken verzaagt tot kleinere werkstukken. Besteed je ongeveer een budget op jaarbasis in de orde van ons voorbeeld, dan heb je vaak op twee jaar tijd al je vandiktebank terugverdiend.
Voor- en nadelen vandiktebank
Beste koop vandiktebank – DeWalt DW 733
Ben je op zoek naar een ultrahandige en snelle vandiktebank? Dan kun je niet om de DeWalt DW 733 heen. Met een aanvoersnelheid van maar liefst 8 meter hout per minuut kun je met dit toestel aan een snel tempo hout schaven en bewerken.
Het werkstuk blijft tijdens het freeswerk goed op zijn plaats dankzij vier stevige geleidingsstangen. Deze geleidingsstangen zorgen er ook voor dat de ingestelde dikte perfect aangehouden wordt. De motor is met een vermogen van 1800 watt zeer krachtig. Dit resulteert in een hoog toerental voor de beitelwals, waardoor je werkstuk helemaal gaaf langs de uitvoerzijde tevoorschijn komt.
Het toestel zelf is handig en gebruiksvriendelijk. Je kunt het bijvoorbeeld gemakkelijk transporteren dankzij de compacte vorm. De aanvoer- en uitvoertafel kun je dichtklappen. Als je dit wil kun je het toestel ook vastschroeven op je werkbank.
Je stelt de gewenste dikte voor het hout heel precies in met de handige instelhendel en een duidelijke meetschaal. Dit kun je doen tot een diepte van één millimeter. Zijn de beitels na het vele werk wat afgesleten, dan kun je ze vervangen door nieuwe exemplaren.
We zouden bijna vergeten dat dit toestel ook enkele kleine nadelen heeft. Zo mochten de uitklapbare tafeldelen voor ons iets groter zijn. Bij DeWalt heeft men er blijkbaar voor gekozen om deze niet te groot te maken, waarschijnlijk om vervoeren van het toestel gemakkelijker te maken.
We vinden het jammer dat er maar één aanvoersnelheid is voor hout (zie koopgids). Sommige andere professionele toestellen hebben twee aanvoersnelheden. Het toestel is tenslotte vrij groot en zwaar in vergelijking met andere toestellen uit hetzelfde segment.
Vrij groot en zwaar.
Dit product is vooral geschikt voor wie een vandiktebank met een professionele kwaliteit zoekt om jarenlang te gebruiken. De prijs ligt vrij hoog, maar dit is een typisch toestel waarvan je de investering snel terugwint.
Bekijk prijzen van de DeWalt DW 733 bij verschillende winkels:
Beste compacte vandiktebank voor professioneel gebruik – Makita 2012NB
De Makita 2012NB is de meest handige vandiktebank voor wie graag compacte werktuigen heeft, maar toch ook graag toestellen van topkwaliteit kiest. Deze vandiktebank is inderdaad een stuk compacter dan andere toestellen met ongeveer dezelfde eigenschappen.
Het vermogen is met 1650 watt zeer goed, en het toestel heeft een aanvoercapaciteit van maar liefst 8,5 meter per minuut. Je kunt werkstukken met een breedte van 304 mm verwerken, wat ook een groot voordeel is. Deze diepteinstelling is ook heel precies en gemakkelijk bij te regelen.
Je kunt de beitels van dit toestel gemakkelijk vervangen of wegnemen om te slijpen, zonder risico dat je je vingers snijdt. Met een kabel van 2,5 meter kun je het toestel ook gemakkelijk plaatsen waar jij dit wil.
De diepteinstelling gaat heel vlot en blijft ook tijdens het werken perfect ingesteld. Bovendien kun je de aanvoer- en de uitvoertafel ook nog eens in de hoogte verstellen, zodat het transport van je werkstuk feilloos verloopt.
Als nadeel stippen we aan dat dit toestel maar één aanvoersnelheid heeft. Deze aanvoersnelheid ligt bovendien vrij hoog. Daardoor gaat het schaven soms sneller dan je wil. Het resultaat is altijd goed, dat zeker, maar soms wil je ook graag aan een tragere snelheid werken om meer controle te hebben over de aan- en uitvoer. Het maakt van dit toestel wel een vandiktebank die je wil gebruiken voor fijne afwerking van materialen.
Het wegzuigen van het hout is een typisch probleem, dat dit toestel ook heeft. Als je klaar bent met werken, moet je dus nog wat houtsnippers opruimen.
Opvang van houtsnippers kon beter.
Dit product is vooral geschikt voor wie een professionele vandiktebank zoekt, die tegelijk compact is. Het toestel is niet goedkoop, maar je krijgt wel professionele kwaliteit voor je geld.
Bekijk prijzen van de Makita 2012NB bij verschillende winkels:
Beste betaalbare vandiktebank – Ryobi RAP1500G
Zoek je een vandiktebank waarmee je grote werkstukken kunt verwerken, maar dat toch iets voordeliger is dan toestellen van bijvoorbeeld DeWalt of Makita, dan is de Ryobi RAP1500G de beste keuze. Met dit toestel kun je werkstukken van maar liefst 318 mm breed en 153 mm hoog verwerken.
De instelling van de freesdiepte is heel eenvoudig en snel. Dit doe je met een hendel waarmee je de beitelwals tot op de millimeter nauwkeurig kunt positioneren. De knoppen om het toestel te gebruiken zijn handig en je leert in de kortste keren werken als een echte professionele houtbewerker. Bovendien is het toestel vrij stil in vergelijking met veel andere vandiktebanken.
Het vermogen van 1500 watt en het toerental van 9000 toeren per minuut zijn een beetje een nadeel bij dit toestel. Hier merk je dan wel het verschil met toestellen zoals deze van Makita of DeWalt. Je werkt een stuk minder snel dan met de toestellen van deze merken. Het resultaat is ook net iets minder verfijnd.
De aanvoer- en uitvoertafel mochten een stuk groter zijn. Dit zou beter zijn voor de geleiding van het werkstuk. Als dit belangrijk is voor jou, dan kun je nog een tafelverlenging voorzien, bijvoorbeeld met een systeem van rollers. De beitels van dit toestel zijn iets minder sterk. Wil je vooral hardhout bewerken, dan is dit toestel een minder goede keuze.
Minder geschikt voor het bewerken van hardhout.
Dit product is vooral geschikt voor wie een vandiktebank wil kopen en toch rekening wil houden met budget. Het is leuk dat je er ook heel brede werkstukken mee kunt bewerken, van wel 304 mm breed. Het mindere vermogen en de tragere snelheid moet je erbij nemen.
Bekijk prijzen van de Ryobi RAP1500G bij verschillende winkels:
Beste combinatie van vlakschaafmachine en vandiktebank, met statief – Metabo HC 260 C
Wil je niet kiezen tussen een vandiktebank en een vlakschaafmachine?
Dan kun je beide toestellen toch gewoon combineren. Zeker als je al van plan was om te investeren in een aparte vandiktebank en vlakschaafmachine, dan moet je zeker ook deze Metabo HC 260 C bekijken. Met dit toestel van Metabo kun je dus de dikte van werkstukken aanpassen, maar ook bijvoorbeeld hoeken recht maken (zie inleiding).
Zoals je van Metabo mag verwachten, heeft het toestel een motor met een groot vermogen. Dankzij het vermogen van 2200 watt kun je de hele dag rustig doorwerken. De inductiemotor helpt je ook daarbij. Deze motor is bijzonder duurzaam en is nog eens stil op de koop toe. Dankzij de inductiemotor hoef je ook nooit meer nieuwe koolborstels te kopen of je afvragen waar je de reserve-koolborstels die je bij aankoop kreeg bewaard hebt.
Een groot voordeel bij dit toestel is dat je de toevoersnelheid kunt regelen. Hierbij heb je de keuze tussen vijf meter of zestien meter per minuut. Het resultaat is altijd prima te noemen, wat te danken is aan de sterke en onverslijtbare beitels.
Wil je dit toestel van een vandiktebank ombouwen tot een vlakschaafmachine, dan heb je geen extra gereedschap nodig. Dit gaat heel handig en vlot. De tafel zelf is gemaakt uit slijtvast en stevig gietijzer. Je werkstuk glijdt daardoor heel soepel over en door het toestel.
Metabo zou Metabo niet zijn als er ook niet aan veiligheid is gedacht. Dankzij de herstartbeveiliging bijvoorbeeld voorkom je dat het toestel per ongeluk terug opstart na een stroomonderbreking.
Moet je dan direct op de bestelknop klikken als je deze review gelezen hebt? Lees dan toch eerst even deze nadelen. Zo is de hoogte en breedte voor de werkstukken een beetje beperkt. De breedte is 260 mm, de hoogte 160 mm. Bij andere toestellen zagen we dat de werkbreedte groter is. Met zijn 71 kilo is dit toestel echt wel een kolos qua gewicht.
Beperkte werkbreedte voor de werkstukken.
Dit product is vooral geschikt voor wie een combinatie van een vlakschaafmachine en een vandiktebank zoekt. Het toestel is vrij duur, maar je krijgt letterlijk twee machines voor de prijs van één.
Bekijk prijzen van de Metabo HC 260 C bij verschillende winkels:
Beste goedkope combinatie van vlakschaafmachine en vandiktebank – Powerplus POWX204
Zoek je een combinatie van een vlakschaafmachine en een vandiktebank? Dan is de Powerplus POWX204 zeker het bekijken waard. Als je graag het budget beperkt houdt, dan doe je zeker een voordeel met dit toestel.
Het is een handig en compact toestel, waarmee je eenvoudig en nauwkeurig planken op de ideale dikte schaaft. Dankzij de motor van 1500 watt, hoef je zelf weinig werk te leveren. De machine doet het werk voor jou. Handig is bovendien dat dit toestel ook de nodige trillingen opvangt. De houtbewerkingsmachine doet het zware werk en vangt de trillingen op, terwijl jij alleen het hout hoeft aan te leveren.
Zo kun je werkstukken met een breedte van 204 mm bewerken. Het toestel weegt 26,5 kilogram. Dit is niet licht, maar zo creëer je net de stabiliteit om werkstukken vlot te geleiden.
De schaafdiepte stel je in tussen 5 en 120 millimeter, zodat je elke plank op de juiste manier bewerkt. De POWX204 heeft een stabiele ondertafel, waardoor je ook langdurig comfortabel op de juiste hoogte werkt.
Met de meegeleverde accessoires heb je meteen alles in huis om handig aan de slag te gaan, maar toch heeft dit toestel wel enkele nadelen. Zo kun je het niet zo gemakkelijk verplaatsen. De aanvoersnelheid van 6 meter is niet zo groot. En ook de breedte van de werkstukken is met 204 mm wat beperkt. Het toestel is tenslotte wel behoorlijk luid, het maximale geluidsniveau is 106 dB.
Niet gemakkelijk te verplaatsen.
Dit product is vooral geschikt voor wie een handige combinatie van een vlakschaafmachine en vandiktebank zoekt voor een scherpe prijs. Het is een ideaal instapmodel als je een hobbyist of doe-het-zelver bent.
Bekijk prijzen van de Powerplus POWX204 bij verschillende winkels:
Koopgids
Je merkt het, bij de aankoop van een vandiktebank komt er heel wat kijken. Precies daarom hebben we op basis van het grote online aanbod vijf toestellen geselecteerd die elk op hun manier de moeite waard zijn. Heb je je ding nog niet helemaal gevonden en wil je je graag verder informeren? Lees dan zeker deze koopgids. Hierin zetten we nog eens een aantal eigenschappen op een rij waar je bij een vandiktebank zeker op kunt letten.
Vermogen
Bij een vandiktebank is het vermogen van de motor belangrijk. Het vermogen bepaalt heel wat verschillende zaken:
- Het aantal toeren per minuut van de beitelwals
- Het aantal meter hout dat je per minuut kunt verwerken
- Het soort hout dat je kunt bewerken.
De beitelwals van een vandiktebank moet zeker 9000 toeren per minuut maken. Is dit aantal minder, dan bestaat het risico dat je houten werkstuk vastloopt, zeker bij hout met een grote dichtheid. Werk je met harde en daardoor dure houtsoorten zoals eik, dan wil je ook niet het risico lopen dat je het hout beschadigt omdat de motor te traag werkt.
Hoe hoger de doorvoersnelheid is en hoe hoger het toerental ligt, hoe gaver je werkstuk wordt.
Capaciteit
Met capaciteit bedoelen we de maximale breedte en diepte die het werkstuk mag hebben. De diepte is belangrijk omdat het werkstuk voorbij de beitelwals moet kunnen. Deze beitelwals kun je hoger instellen, maar op een bepaald moment heb je de maximale hoogte bereikt. Een werkstuk dat dikker is dan deze maximale hoogte kan uiteraard niet onder de beitelwals geleid worden.
Hetzelfde geldt voor de breedte van het werkstuk. Ook hier moet je zeker zijn dat de breedte van het werkstuk niet groter is dan de breedte van de beitelwals.
Is het werkstuk smaller dan de beitelfrees? Dan kun je het zonder probleem door het toestel geleiden. Bij sommige vandiktebanken krijg je bovendien ook nog eens speciale geleiderails zodat je een smal werkstuk toch recht doorheen een vandiktebank geleidt.
We spreken over een goede capaciteit als je werkstukken van minstens 20 centimeter breed en 10 à 15 centimeter dik door de vandiktebank kunt transporteren.
De lengte van het werkstuk speelt op zich geen rol. Heb je een lang werkstuk, zeg maar van vijf meter, dan moet je ervoor zorgen dat het over de volledige lengte door de vandiktebank kan. Dit stelt met andere woorden eerder eisen aan de ruimte waarin je werkt dan aan de vandiktebank zelf. Je kunt een speciaal verlengstuk met rollers hiervoor gebruiken zoals de Bosch PTA2401.
Precisie
Heel belangrijk voor een vandiktebank is de precisie en de handigheid waarmee je de dikte van een werkstuk kunt instellen. Dit moet tot op de millimeter juist kunnen. Bovendien moet de vandiktebank sterk genoeg zijn om de ingestelde diepte aan te houden.
Na verloop van tijd moet je de diepte ook opnieuw kunnen kalibreren. Kalibreren is de machine opnieuw ijken of instellen, zodat de geselecteerde diepte wel degelijk met de reële diepte overeenkomt.
Lees zeker de handleiding van je toestel voor de maximale dikte die je in één keer kunt wegfrezen.
- Bij werkstukken tussen 20 en 30 centimeter breed is dit typisch niet meer dan één millimeter per keer.
- Bij werkstukken die smaller zijn dan 10 centimeter kun je in één keer wel 3 millimeter wegfrezen.
Grootte en gewicht
Om comfortabel te werken, moet een vandiktebank zeker het nodige gewicht hebben. Breng je een plank langs de aanvoerzijde in het toestel, dan wil je niet dat je vandiktebank verschuift door deze handeling. De basis van de vandiktebank is daarom vaak gemaakt uit gietijzer.
Om het werkstuk goed en vooral vlak te kunnen geleiden, moeten de aanvoer- en uitvoertafel voldoende groot zijn. Bij sommige vandiktebanken zijn deze tafels echt wel een beetje te klein. Dit maakt het moeilijker om je werkstuk op de juiste manier in het toestel te geleiden.
Een vandiktebank mag tegelijk ook niet té groot zijn. Als dit het geval is, kun je het toestel niet gemakkelijk verplaatsen of is het moeilijker om een juiste ruimte te vinden waarin je het toestel kunt gebruiken.
Instelbare aanvoersnelheid
Bij de betere vandiktebanken op de markt kun je de aanvoersnelheid variabel instellen. Dit heeft verschillende voordelen.
- Werk je aan een lage snelheid, dan maak je minder sneden in het hout. Is dit het geval, dan moet je het achteraf nog wat bijschaven of het nog een tweede keer bewerken. Een lage snelheid heeft echter als grote voordeel dat je rustig kunt werken. Is de doorvoercapaciteit bijvoorbeeld 5 meter per minuut, dan heb je de tijd om een en ander te controleren.
- Een hoge doorvoersnelheid zorgt ervoor dat het resultaat gaaf is en dat je sneller werkt. Dit is natuurlijk ook een groot voordeel. Als je weet dat je maximum drie millimeter van een werkstuk kunt beitelen in één keer, dan is het handig dat je deze beweging snel enkele keren kunt herhalen om het werkstuk bijvoorbeeld 1 centimeter dunner te maken.
Veiligheid
Informeer je bij de aankoop van een vandiktebank zeker of er aan veiligheid gedacht is. Met veiligheid bedoelen we veiligheid tijdens het gebruik, maar ook veiligheid bij het vervangen van de beitels.
- Wat de veiligheid tijdens het gebruik betreft, daar kan een systeem van herstart beveiliging handig zijn. Dankzij de herstart beveiliging bijvoorbeeld voorkom je dat het toestel per ongeluk terug opstart na een stroomonderbreking. Een duwstok en een paar handschoenen zijn handige accessoires die je zeker moet gebruiken. Soms krijg je ze bij het toestel meegeleverd.
- Bij veel vandiktebanken kun je de beitels na verloop van tijd wisselen. We raden je aan om je hier voor de aankoop over te informeren. Eventueel kun je eens kijken of je op YouTube een filmpje vindt over hoe je de beitels moet vervangen. Beitels kunnen vervangen is immers één ding, een ander ding is hoe handig en veilig je dit kunt doen.
Besluit
Hiermee zijn we op het einde van dit artikel aangekomen. Wij vinden een vandiktebank een functionele en handige machine. Net zoals een taart die je zelf gebakken hebt altijd lekkerder is dan een stuk gebak dat je koopt, geeft het ook veel voldoening wanneer je eigen bewerkt hout gebruikt voor een project.
Een goede vandiktebank kiezen is niet gemakkelijk. Wij vinden dat er eigenlijk niet echt slechte toestellen bestaan. Het ene toestel kan inderdaad wel meer dan het andere, maar het komt er vooral op aan om te weten wat je precies nodig hebt. Voor doe-het-zelvers is het bijvoorbeeld niet zo belangrijk om ultrasnel te werken. Bij professionals geldt evenwel het motto “tijd is geld”. Voor hen komt het er wel op aan om een snelle en tegelijk precieze machine te kiezen.
Heb je nog vragen over een bepaald toestel, neem dan zeker contact op met de klantendienst van onze partners. Ze helpen je graag verder met concrete vragen. Stel je vraag per mail of gebruik Messenger en je krijgt binnen het half uur een antwoord dat je verder op weg helpt bij je keuze. We wensen je veel succes met de aankoop van een vandiktebank!